जायकवाडी ६५ भरल्याने अहिल्यानगर, नाशिककरांना दिलासा
कोपरगाव प्रतिनिधी, दि.१० : नगर-नाशिक जिल्ह्यातील धरणातील पाण्यावर डोळा ठेवून मराठवाड्यातील नेते कायम राजकारण करीत असतात माञ यावर्षी जायकवाडी धरणात जुलैच्या पहील्याच आठवड्यात ६५ टक्के भरले आहे. गोदावरी कालव्याच्या लाभक्षेत्रावर समन्यायी पाणीवाटप कायद्यामुळे दरवर्षी असलेली टांगती तलवार यावर्षी वरुणराजाच्या कृपेने दूरू झाली आहे. सन २०२० नंतर पुन्हा एकदा जायकवाडी धरण जुलै महिन्यातच ६५ टक्के भरण्याचा विक्रम झाला त्यामुळे अहिल्यानगर व नाशिक जिल्ह्यातील गोदावरी कालव्याच्या लाभधारक शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा मिळाला आहे.
माञ पाटबंधारे विभागाची जबाबदारी आता वाढली असून पावसाळ्यात ओव्हर फ्लोच्या पाण्यातून गोदावरी कालव्यांना पाणी सोडावे. जास्तीत जास्त दिवस कालवे कसे प्रवाहित राहतील यासाठी पाटबंधारे विभागाने प्रामाणिक प्रयत्न करून आपले कर्तव्य चोखपणे पार पाडावे असे मत आमदार आशुतोष काळे यांनी दिलेल्या प्रसिद्धी पत्रकात म्हटले आहे. सध्या मुंबई येथे विधिमंडळाचे पावसाळी अधिवेशन सुरू असून आ.आशुतोष काळे या अधिवेशनासाठी उपस्थित असले तरी त्यांचे मतदार संघातील समस्यांकडे लक्ष ठेवून आहेत.
तसेच मे व जून महिन्यापासून आजपर्यंत नाशिक जिल्ह्यातील धरण क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणात पडलेल्या पाऊसामुळे नांदूर मध्यमेश्वर बंधाऱ्यातून गोदावरी नदी पाञातून जायकवाडी धरणात जाणाऱ्या पाण्याच्या आकडेवारीवर आमदार काळे हे बारकाईने लक्ष ठेवून आहेत.
धरण क्षेत्रात पर्जन्यवृष्टी तर गोदावरी कालव्याच्या लाभक्षेत्रात पावसाने उघडीप दिल्यामुळे गोदावरी कालव्यांना ओव्हरफ्लोचे पाणी सोडावे अशी मागणी राज्याचे जलसंपदा मंत्री तथा जिल्ह्याचे पालकमंत्री ना.राधाकृष्ण विखे पाटील यांना पत्र देवून केले आहे. लाभक्षेत्रातील शेतकऱ्यांवर अन्यायकारक असलेल्या समन्यायी पाणीवाटप कायद्यानुसार सध्या तरी जायकवाडी धरणाचा पाणी साठा ६५ टक्के झाला आहे. त्यामुळे गोदावरी कालव्याच्या लाभधारक क्षेत्रातील शेती आणि शेतकऱ्यांचे भवितव्य अवलंबून असणाऱ्या नाशिकच्या धरणातून जायकवाडीला जाणारे पाणी कमी करून हे पाणी पूर्ण क्षमतेने गोदावरी कालव्यांना सोडण्यासाठी कोणत्याही प्रकारची अडचण नाही.
एक जूनपासून आजतागायत नाशिक जिल्ह्यातील धरणाचे पाणी नांदूर मध्यमेश्वर बंधाऱ्यातून गोदावरी नदीमार्गे जायकवाडीला २८.१० टी.एम.सी.सोडण्यात आले असून जायकवाडी धरणाचा जिवंत पाणी साठा बुधवार (दि.०९) रोजी सकाळी ६.०० वाजता ६३.१७ टक्के एवढा झाला आहे. नाशिक जिल्ह्याच्या धरण क्षेत्रात आजही आषाढ सरींचे तांडव सुरूच असून दारणा ५९.९४ टक्के, गंगापूर ५५.२२ टक्के, मुकणे ७७.६४ टक्के, गौतमी ८१.५ , कश्यपी ८१.७०, वाकी ८६.४० टक्के तर भाम, भावली, वालदेवी, आळंदी, भोजापुर, हरणबारी केळसर ही शंभर टक्के भरली आहेत.
नाशिक जिल्ह्यातील धरणांचा उपयुक्त पाणीसाठा ७०.८९ टक्के इतका आहे. पावसाचा जोर असल्याने काल दिवसभर ३२ हजार ६९० क्युसेक्स वेगाने पाणी गोदावरी नदीतून जायकवाडीच्या दिशेने झेपावत होते. काही भागात पाऊसाचा जोर कमी झाल्याने पाटबंधारे विभागाने धरणातील पाण्याचा विसर्ग कमी केला सकाळी ९ वाजता ३२ हजार ६९० क्युसेक्सने सुरु असलेला विसर्ग सायंकाळी तो कमी करुन. १२ हजार ६२० क्युसेक्सने प्रवाहीत ठेवला आहे.
९ रोजी रात्री बारापर्यंत जायकवाडी धरण निश्चितपणे ६५ टक्के भरले जाणार आहे. त्यामुळे यापुढे ओव्हर फ्लोचे पाणी नांदूर मध्यमेश्वर बंधाऱ्यातून गोदावरी नदीत न सोडता ते पाणी पावसाळा सुरु असे पर्यंत गोदावरी कालव्यांना सोडावे. तसेच पालखेड डाव्या कालव्याच्या लाभ क्षेत्रातील कोपरगाव तालुक्याच्या पूर्व भागातील सर्व गावतळे, साठवण तलाव बंधारे पूर्ण क्षमतेने भरून द्यावीत. त्यामुळे गोदावरी कालव्यांच्या लाभक्षेत्रातील खोलवर गेलेली भूजलपातळी वाढली जावून शेतकऱ्यांच्या चिंता मिटणार आहे.
मागील पाच वर्षानंतर पुन्हा एकदा जुलै महिन्यातच जायकवाडी धरण ६५ टक्के भरल्यामुळे यावर्षी समन्यायीची टांगती तलवार दूर झाली हि शेतकऱ्यांसाठी अतिशय आनंदाची बाब आहे. मागीलवर्षी प्रमाणे याहीवर्षी गोदावरी कालव्यांना जास्तीत जास्त आवर्तन कसे देता येईल यासाठी पाटबंधारे विभागाने योग्य नियोजन करणे गरजेचे आहे.जोपर्यंत कालव्यांना ओव्हर फ्लोचे पाणी सुरु आहे तोपर्यंत पाटबंधारे विभागाने कालव्यांच्या दुरुस्तीची पळवाट काढू नये.
ओव्हर फ्लोचे पाणी सुरु राहिल्यास पाण्याचा अंदाज येवून शेतकऱ्यांना उपलब्ध पाण्यावर पुढील पिकांचे नियोजन करणे शक्य होणार आहे. त्यासाठी राज्याचे जलसंपदा मंत्री तथा पालकमंत्री ना. राधाकृष्ण विखे पाटील हे लाभधारक शेतकऱ्यांच्या बाजूने सकारात्मक आहेत. त्याचबरोबर पाटबंधारे विभागाने देखील आपले कर्तव्य अचूक पार पाडावे असे आ.आशुतोष काळे यांनी शेवटी पञकात म्हटले आहे.
